Pneumoftiziolog dr Zorica Živanović savetuje: Kako dijagnostikovati i rešiti produženi kašalj?
Šta predstavlja produženi kašalj?
Koji je to jedan od najčešćih problema sa kojima se svakodnevno susreću doktori koji rade i sa decom i sa odraslim pacijentima. Nesumnjivo da je reč o kašlju, a posebno o produženom kašlju koji sigurno utiče na loš kvalitet života.
O tome kako da se ponašate ako vam se javi kašalj koji traje duže od 8 nedelja, razgovarali smo sa dr Zoricom Živanović, pneumoftiziologom iz Opšte bolnice Smederevo.
Pacijenti se prvo loše osećaju jer kašlju i to ih zabrinjava i remeti im kvalitet života, a pošto je to i vrlo čujan simptom onda je osim ličnog problema sa smetnjama u pričanju, disanju i spavanju, tu svakako i problem sa okolinom tj. razumevanjem ili nerazumevanjem okoline. Kašalj može biti suv, a i pacijent može i kašljati sa iskašljavanjenje od prozirnog do žutog, zelenog pa čak i krvavog iskašljaja, tada je potrebno da se osoba obrati svom lekaru – savetuje dr Živanović.
Dijagnostika kašlja
Kada se pacijent javi sa takvim simptomom, doktor mora uzeti dobru anamnezu tj. sve podatke o bolesti, da li je samo to problem, od kada traje i kada se javlja, da li je to ceo dan, samo u jutarnjim ili večernjim satima ili se javlja kada je izložen određenim iritansima u vidu boja, hemikalija ili kada pije neke lekove.
Kašalj je uglavnom, odbrambeni mehanizam organizma. Ceo respiratorni sistem, od sluznice nosa preko traheje do bronhija i broniola je prekriven sitnim trepetljikama, resicama koje služe za odbranu od spoljnih štetnih sadržaja.
Dr Živanović napominje: Da bismo pravilno odredili terapiju i pomogli pacijentu, potrebno je naći pravi uzrok koji je doveo da kašlja, a brojne su bolesti koje se manifestuju samo kašljem ili još nekim simptomima.
Najčešći uzroci kašlja u dečijem uzrastu su od bezazlenih infekcija gornjih ili donjih respiratornih puteva (posebno kod dece koja kreću u vrtiće), a može se javiti i kod težih bolesti kao što je to zapaljenje pluća, astma, razne alergijske reakcije, neka urođena srčana oboljenja kao i aspiracija stranog tela.
Produženi kašalj ima razne uzroke
Kod odraslih osoba uzrok kašlja što se tiče respiratornog sistema isto možemo tražiti od blagih do teših infekcija respiratornog sistema, tuberkuloze, raznih hroničnih oboljenja kao što su astma, hronična opstruktivna bolest pluća (HOBP, u narodu poznatija kao hronični bronhitis), fibroze pluća, sarkoidoza koja je sistemska bolest, ali se najčešće javlja na plućima i jedan od glavnih simptoma joj je suv, nadražajni kašalj. Takođe, postoje i tzv. intersticijske bolesti pluća – sada jako aktuelna infekcija sa SARS COV 19 virusom.
Najčešće kod pušača, manjim delom i kod nepušača može doći do proširenja bronha i razvoja bronhiektazija koje takođe kao simptom daju pojačan produktivan kašalj. Oboljeli od karcinom pluća najčešće dolaze na preged zbog upornog kašlja uz ili bez drugih tegoba. Tromboembolije pluća u svom početnom stadijumu imaju i kašalj kao simptom – naglašava dr Živanović.
Postoje i drugi razlozi koji kao simptom mogu imati kašalj. Najčešće se u ordinacijama zbog toga javljaju pacijenti koji se leče od povišenog krvnog pritiska koji koriste lekove poznatije u medicini kao ACE inhibitore. Ponekad, ako je kašalj dugotrajan i uporan, potrebo je zameniti lek za pritisa. Takođe, GERB – gastrezofagealna refluksna bolest koja se karakteriše vraćanjem želudačnog sadržaja u jednjak, vrlo često kao simptom ima pojačan, produženi kašalj.
Treba pomenuti i psihogeni kašalj, koji nastaje kao odgovor na uznemirenost, depresiju, porodično nasilje, a često je izražen kod dece, kao i tzv. habitalni kašalj (tikovi). Razna druga oboljenja kao bolesti srednjeg uha, srčane bolesti, od angine pektoris do teškog popuštanja srca.
Važno je postaviti dobru dijagnozu
Znači, zbog širokog dijapazona bolesti koje kao jedini ili jedan od mnogih simptoma imaju kašalj, neophodno je uraditi, posle dobre anamneze tj. podataka koje pacijent daje o bolesti i pregleda pacijenta, i laboratorijske analize i sve potrebne dijagnostičke procedure da bi se došlo do prave dijagnoze. Ukoliko se to ne uradi može doći do raznih posledica od gubitka koncentracije, socijalnog stida, gubitka svesti, kod pacijenata koji su operisani, pucanje šavova, do nagona na povraćanje, nesanice, bolova u mišićima, pojave kile, do preloma rebara i pucanja plućne maramice. Tek nakon dobro postavljene dijagnoze, zavisno od vrste bolesti, određuje se i terapija koju određuje lekar, pulmolog.
PropoMucil® – za produženi kašalj i efikasnu podršku disajnih puteva
Preporučujem PropoMucil® 600 ili za hroničnu primenu PropoMucil® tablete kod HOBP pacijenata, uz inhalacionu terapiju, zato što je dokazano bezbedan i u visokim dozama (2×600), kao antioksidans pomaže smanjenje stope pogoršanja HOBP-a. Pacijenti su zdraviji, manje kašlju i imaju bolju zaštitu disajnih puteva. Kombinacija propolisa bogatog polifenolim uz N-acetilcistein predstavlja efikasniju podršku disajnim putevima kod respiratornih infekcija. Zato je za mene preporuka broj 1, PropoMucil® za sve koje muči šlajm – na kraju preporučuje dr Zivanović.
Dr Zorica Živanović
pneumoftiziolog,
Opšta bolnica Smederevo
